کاربرد بلاک چین در اینترنت اشیاء

فهرست مطالب

مزیت های استفاده از بلاکچین در اینترنت اشیاء

ادغام فناوری بلاکچین با اینترنت اشیاء

در این مقاله قصد داریم با بررسی ساز و کار فناوری بلاک چین و اینترنت اشیاء و چگونگی عملکرد این دو فناوری پیشرو در کنار یکدیگر، به معرفی یکی از مهم ترین کاربردهای بلاک چین یعنی کاربرد بلاک چین در اینترنت اشیاء بپردازیم.
اینترنت اشیا یا IOT (Internet of Things) که به «اینترنت همه چیز» نیز معروف است، مجموعه ای از رایانه ها، ماشین‌ ها، اشیاء و یا حتی افرادی است که با شناسه‌های منحصربه‌فرد (UID) هویت دیجیتال پیدا کرده اند و شبکه ای از ارتباطات شامل قابلیت هایی نظیر انتقال و اشتراک گذاری داده‌ ها، تشکیل داده اند. خانه ‌های هوشمند، شهرهای هوشمند، دستگاه های پایش بیماران و … همگی از زیرمجموعه های IOT هستند.
یکی از موانع همیشگی در برابر گسترش اینترنت اشیاء تامین امنیت اطلاعات و حفظ داده ها بوده ‌است و از آنجایی که فناوری بلاک ‌چین دو فناوری شبکه‌ای و داده‌‌ای را شامل می‌شود، استفاده از آن می‌ تواند امنیت اطلاعات را به طور کامل پشتیبانی کند و این مانع را به طور کلی از سر راه بردارد.
کاربرد بلاک چین در اینترنت اشیاء و حفظ داده ها از طریق عملیات‌های در هم پیچیده‌ی رایانه ای مشخص می‌شود. در فناوری بلاک چین، اطلاعات در زنجیره‌‌ای از بلوک‌های به هم وابسته به روش امنی رمزگذاری می شوند. این روش امن هش (hash) نام دارد. هر بلوک از طریق یک هش (hash) به بلوک بعدی متصل می‌شود. در این مدل از رمزگذاری اگر به اطلاعات هر بلوک تغییری وارد شود، در اطلاعات کل زنجیره بلوکی اختلال ایجاد می شود. در واقع در فناوری بلاک ‌چین، ارتباطات شبکه‌ای تنها زمانی درست عمل می ‌کند که تمامی بلوک ‌ها در مورد صحت اطلاعاتی که نگهداری می کنند، به اصطلاح اتفاق نظر داشته باشند. در صورت تغییر در هر بلوک کل حلقه های زنجیره‌ی عظیم بلوکی به درستی فعالیت جاری مشکوک می‌شوند و مانند یک ارتش در برابر تغییر گارد می گیرند. این ویژگی فناوری بلاک چین را به شدت امن و قابل اعتماد ساخته و کاربرد بلاک چین در اینترنت اشیاء را قدرتمند و پر رنگ می‌کند.

مطالب مرتبط: معرفی کامل شبکه کازماس

مانع دیگری که در برابر فناوری اینترنت اشیاء قرار دارد، مقیاس پذیری است. هر چقدر که تعداد دستگاه های متصل به شبکه اینترنت اشیاء افزایش پیدا می‌کند، به همان نسبت احراز هویت یا اعتبارسنجی دستگاه ها از اهمیت بیشتری برخوردار می شود. چرا که فرصت هکرها برای نفوذ به دستگاه های متصل به شبکه‌ی اینترنت اشیاء و ورود داده های مخرب سیستم افزایش پیدا می‌کند.
آندرس ریکورت، معاون ارشد و رئیس کل پرداخت‌ها در یک شرکت خدمات فناوری اطلاعات گفت: بلاک چین یک سیستم توزیع‌ ضد دستکاری است و نیاز به اعتماد را بین طرفین از بین می‌برد. به این ترتیب، هیچ یک از طرفین کنترلی بر حجم عظیم داده‌ هایی که دستگاه ‌های IOT تولید می‌کنند، ندارد. رمزگذاری بلاک چین عملاً امکان بازنویسی سوابق داده های موجود را برای همه غیرممکن می کند. همچنین استفاده از بلاک چین برای ذخیره داده های اینترنت اشیاء، لایه‌ی دیگری از امنیت را برای جلوگیری از دسترسی مهاجمان مخرب به شبکه اضافه می کند.

پارخ، مدیر ارشد شرکت مشاوره مدیریت Alvarez & Marsal گفت: چالش اصلی برای کاربران اینترنت اشیاء محافظت از اطلاعات در کل اکو سیستم اینترنت اشیاء است. آسیب‌پذیری های موجود و حفره های‌ امنیتی، دستگاه‌های IOT را به هدفی آسان برای حملات مهاجمان مخرب جهت ایجاد اختلال در سرویس توزیع‌ و نفوذ به داده‌های ذخیره شده، تبدیل می‌کند.
از نظر پارخ ادغام اینترنت اشیاء و بلاک چین راه های نوینی برای جبران نفوذپذیری IOT باز می‌کند. در واقع ناکارآمدی‌های این فناوری را کاهش داده، امنیت را افزایش می‌دهد و شفافیت را برای همه‌ی کاربران بهبود می‌بخشد و در عین حال امکان تراکنش‌های ایمن رایانه ای و بدون واسطه را فراهم می‌کند. تلفیق شدن این دو فناوری عملکردی شبیه به این دارد که مراحل تولید یک کالا، از لحظه استخراج مواد خام تا زمانی که در اختیار مصرف‌کننده نهایی قرار می گیرد، ردیابی شود.

مطالب مرتبط: کاربرد بلاکچین در امنیت

مزیت های استفاده از بلاکچین در اینترنت اشیاء

پارخ به مزایای زیر از کاربرد بلاک چین در اینترنت اشیاء اشاره کرد:
تقویت امنیت: فناوری بلاک چین، یک شبکه و سیستم توزیع غیر متمرکز است که از طریق رمزنگاری امنیت بالایی بوجود می‌آورد و همچنین امکان تبادل اطلاعات را در فضایی کاملا امن فراهم می‌کند. سیستم های اشیا IOT بر خلاف سیستم بلاک چین یک سیستم سنتی متمرکز میباشد، به این صورت که اطلاعات ار دستگاه هوشمند شما به سرور ابری ارسال می‌شود، پس از پردازش اطلاعات دوباره به دستگاه باز می‌گردد. این سیستم کاملا مقیاس پذیر می باشد و امنیت در این سیستم ضعیف است. کاربرد بلاک چین در اینترنت اشیا امنیت را برای این فناوری فراهم کند.
کاهش هزینه ها: با خودکارسازی مراحل اعتبارسنجی و پردازش تراکنش در بلاک چین، کل اکوسیستم را می توان با هزینه کمتر فعال کرد.
سرعت معاملات: این امر به ویژه برای معاملات زنجیره تامین با چندین تامین کننده، تولید کننده، توزیع کننده و مصرف کننده صادق است. با استفاده از بلاک چین تا حدی به عنوان سیستم ثبت مشترک، اشخاص بدون نیاز به اعتماد کردن می‌توانند داده ها را مستقیماً با یکدیگر مبادله کنند و فرآیندهای دستی را حذف کرده و سرعت تراکنش ها را افزایش دهند.
جان راسمن، شریک شرکت مشاوره Rossman Partners، مدیر سابق آمازون و نویسنده کتاب “راه آمازون” ، گفت: چالش برای هر فناوری واقف بودن بر مشکل یا نیاز مشتری است که برآورده شده است.

راسمن می گوید: «زمانی که در آمازون بودیم، این چالش را با تکنیکی به نام «عقب کاری» حل کردیم، جایی که با مشتری شروع کردیم و به سمت راه‌حل برگشتیم. فناوری بلاک چین مانند یک فناوری تحول‌آفرین به نظر می‌رسد. با این حال به اندازه‌ی ارزهای دیجیتال از آن استقبال نشده است. در پی بردن به اینکه چگونه فناوری بلاک چین می تواند برای اینترنت اشیاء مفید باشد، بیایید از مشتری شروع کنیم و مراحل را به عقب برگردیم.
چالش های زیادی در توسعه و استقرار اینترنت اشیاء وجود دارد. از جمله هزینه ها، امنیت، حریم خصوصی و تبادل داده. به گفته راسمن، در حالی که این موارد مسائل جداگانه ای هستند، وابستگی های بسیاری بین هر کدام وجود دارد.
او می گوید: «مشتریان اینترنت اشیاء، اغلب با همکاری شرکای تجاری به دستیابی سریع و کارآمد داده ها از طریق دستگاه‌ های اینترنت اشیاء با هزینه‌های معقول نیاز دارند و همچنین باید برایشان بستر اعتمادبخشی فراهم شود.» فناوری بلاک چین می تواند عامل مشترکی باشد که به همه‌ی این موارد کمک می کند.
راسمن می گوید که ایمنی فناوری بلاک چین از طریق طراحی عملکرد هماهنگ تعداد زیادی گره‌ مستقل که به‌روزرسانی‌های زنجیره را پیش از اعمال شدن اعتبارسنجی می‌کنند، به طور کامل تامین می شود. تا از اقدامات مخرب مانند حمله هکرها جلوگیری شود. در حقیقت با استفاده از سیستم توزیع فناوری بلاک چین، صحت اطلاعات توسط همه کاربران بررسی و تأیید می شود که این امر به تسهیل دسترسی و قابل اطمینان بودن داده‌ها، آن هم بدون وجود لایه‌های اداری سنگین و پرهزینه کمک می‌کند. دسترسی، اعتماد و هزینه سه فاکتور مهم هستند که کاربرد فناوری بلاک چین در اینترنت اشیاء آن ها را بهبود می بخشد.

ادغام فناوری بلاکچین با اینترنت اشیاء

علارغم کاربرد بلاک چین در اینترنت اشیاء، ادغام این دو فناوری با چالش هایی نیز روبروست. به گفته پل برودی، رهبر نوآوری جهانی، فناوری بلاک چین در EY، یکی از بزرگترین چالش‌های مرتبط با ادغام بلاک چین و اینترنت اشیا حول محدودیت‌های مرتبط با عمر باتری محدود برخی از دستگاه‌های اینترنت اشیاء است.
او می گوید: «برخی از دستگاه‌های اینترنت اشیاء همیشه به برق و Wi-Fi متصل هستند، بنابراین شما واقعاً محدودیت‌های اساسی ندارید. اما بسیاری از دستگاه های اینترنت اشیاء اینطور نیستند و شما نمی توانید یک سیستم تراکنش بلاک چین با پهنای باند فشرده و محاسباتی را در یک دستگاه بسیار کوچک داشته باشید. به نظر می رسد این دستگاه ها نیاز به استفاده از نوعی زیرساخت مبتنی بر سرور داشته باشند یا ممکن است نیاز داشته باشند از یک دروازه یا دستگاه مرتبط کمک بگیرند. بنابراین، این اکوسیستم‌ها باید اکوسیستم‌های نسبتاً مشارکتی باشند.»
علاوه بر این، به گفته‌ی برودی امنیت دستگاه های اینترنت اشیاء، ضعیف ترین حلقه در زنجیره‌ی ایمنی این زیرساخت است.

بنابراین، اگر یک شبکه بلاک چین بسیار پیچیده و مقاوم در برابر هک داشته باشیم، اما سیستم عاملی که دستگاه ما روی آن اجرا می‌شود، منطبق بر فناوری بلاک چین اصلاح یا به‌روزرسانی نشده باشد، همه‌ی لایه های پیچیده‌ی امنیتی بلاک چین بی اثر می شود و دستگاه به راحتی در معرض خطر هک شدن قرار می گیرد.
شرکت‌ها باید پیاده‌سازی بلاک چین و اینترنت اشیا را برای رسیدگی به مسائل کسب‌ و کار خود در نظر بگیرند و از تغییرات کوچک شروع کنند. Deloitte Switzerland یک تجربه تعاملی را در یک مرکز نوآوری گاراژ تازه افتتاح شده در زوریخ به مشتریان ارائه می دهد. مشتریان می توانند کاربرد بلاک چین در اینترنت اشیا را تجربه کنند، وارد بحث شوند، گفت و گو کنند و ایده هایی را در مورد راه حل ها به اشتراک بگذارند. این فضای نوآورانه برای کمک به سازمان‌ها طراحی شده است تا استراتژی خود را پیرامون اینترنت اشیا و بلاک چین تعریف کنند و از این تجربیات الهام بگیرند.
طبق گفته‌ی پارخ، بلاک چین و اینترنت اشیاء می توانند ترکیبی باورنکردنی باشند. با این حال، ذکر این نکته ضروری است که این دو پیشرو با سرعت یکسانی در حال تکامل نیستند. اما در صورت فراهم شدن پیشنیاز ها، تجهیزات و بسترهای مناسب توسط نوآوران جهان فناوری، ادغام بلاک چین و اینترنت اشیاء تحولات عظیمی در جهان ایجاد می کند.

نویسنده محتوا: فاطمه شاکری دهکردی