فهرست مطالب
آیا قرارداد های هوشمند واقعاً یک قرارداد هستند؟
چه کسانی از قرارداد های هوشمند استفاده می کنند؟
تاریخچه مختصری از قراردادهای هوشمند
قراردادهای هوشمند چگونه کار می کنند؟
بررسی استقرار قرارداد های هوشمند در فناوری بلاک چین
چالش های پیش رو در قراردادهای هوشمند
به طور کلی قرارداد ها بخش اعظمی از زندگی حرفهای و شخصی ما را تعیین و تنظیم میکنند: آنها جامعه مدرن را قادر به فعالیت میکنند. اصطلاح “قرارداد هوشمند” که در سال ۱۹۹۴ توسط نیک سابو ابداع شد، برای افراد مختلف معانی متفاوتی تولید کرد. این دیدگاه معانی مختلف اصطلاح «قرارداد هوشمند» و چالشهای مربوط به قانونی بودن «قرارداد های هوشمند» را بررسی میکند. ما با قرارداد هایی که به شکل سنتی نوشته شده اند آشنا هستیم، اما هنوز روابط ما با قراردادهای هوشمند به طور شفافی تعریف نشده است. اما به نظر می رسد ظهور فناوری بلاک چین توسعه و فرصتهای پذیرش قرارداد های هوشمند را تسریع کرده است. هدف از این مقاله ایجاد یک بحث بین رشته ای است که در آن دانش کامپیوتر و حقوق در یک ترکیب سازنده در مورد قراردادهای هوشمند برای پاسخگویی حاضر میشوند تا با شفاف سازی سوالات و چالشهای موجود چشم انداز ما را نسبت به توسعه ی آن در آینده گسترش دهند. با آکوچین همراه باشید تا در این رابطه اطلاعات کامل و جامعی در اختیار شما قرار دهیم.
مقدمه
در سالهای اخیر، اصطلاح «هوشمند» بسیار رایج شده است: ما در «شهر های هوشمند» زندگی میکنیم، از «یخچال های هوشمند»، «اجاقهای هوشمند» یا دیگر لوازم هوشمند استفاده میکنیم و نیازی به گفتن نیست که بدون «تلفنهای هوشمند» نمیتوانیم کار کنیم.
اضافه کردن صفت “هوشمند” به اشیا به این معنی است که عملکرد شی با استفاده از برنامههای نرم افزاری به میزان چشمگیری بهبود یافته، یا به عبارتی بخشی از عملکرد آن خودکار شده است. به عنوان نمونه “اجاق هوشمند” خود غذا نمی پزد، اما میتوان آن را از راه دور روشن و خاموش کرد و از راه دور بر عملکردش نظارت داشت. تلفن هوشمند تلفنی است که ما را قادر میسازد بدون نیاز به لمس کلیدها با افراد تماس بگیریم و کارهای مهم (و در عین حال تکراری) دیگری را برای ما انجام میدهد.
اتریوم، اولین محرک
همان طور که پیش تر ذکر کردیم، ایده قرارداد های هوشمند در واقع به پیش از فناوری بلاک چین و ارز دیجیتال بر میگردد و اولین بار توسط نیک سابو در سال ۱۹۹۴ مطرح شد. اگرچه راه اندازی بیت کوین در سال ۲۰۰۹ قرارداد های هوشمند را به یک واقعیت فنی تبدیل کرد، این پروتکل اتریوم بود که این فناوری را به عنصر زیر ساختی فناوری بلاک چین ارتقا داد.
در حالی که قرارداد های هوشمند ساده، مانند کیف پولهای چند امضایی، در بیتکوین امکانپذیر است، قراردادهای هوشمند همهکارهتر و پیچیدهتر که امروزه به طور گسترده مورد بحث قرار میگیرند، عمدتاً در اکوسیستم پر سرعت dApps اتریوم یافت میشوند که در مجموع اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) را شکل میدهند. همزمان، بسیاری از پروژههای دیگر در حال طراحی راهحلهایی برای بهبود ظرفیت اتریوم در اجرای قراردادهای هوشمند هستند. این پروژه ها ویژگی هایی مانند افزایش توان عملیاتی، کاهش هزینه تراکنش و بهبود حریم خصوصی را ارتقا میدهند. همچنین چندین بلاک چین مانند Cardano، EOS و Chainlink وجود دارد که قاطعانه موارد استفاده از قرارداد های هوشمند و سهم بازار در آن را گسترش میدهند و موجبات رشد بیشتر این فناوری نو ظهور را فراهم می آورند.
وقتی صحبت از “قرارداد هوشمند” می شود، آیا این نتیجه گیری درست است که این قراردادی می باشد که در آن برخی از عملکرد ها با استفاده از نرم افزارهای کاربردی بهبود یافته است؟
برای پاسخ به این سوال به بررسی تاریخچه قراردادهای هوشمند می پردازیم و به سوالات زیر پاسخ میدهیم:
• آیا قرارداد های هوشمند واقعاً قرارداد هستند؟
• چه کسانی از قرارداد های هوشمند استفاده می کنند؟
• آیا می توان قرارداد های هوشمند را بر روی فناوری بلاک چین مستقر کرد؟
• چالش ها و موانع موجود فعلی در مقابل توسعه قرارداد های هوشمند چیست؟
مطالب مرتبط: همه چیز در مورد سازمان های غیرمتمرکز
آیا قرارداد های هوشمند واقعاً یک قرارداد هستند؟
برای پرداختن به این سوال که آیا یک قرارداد هوشمند واقعاً یک قرارداد است، نیاز به درک اصطلاح “قرارداد” داریم. طبق تعریف قرارداد، “قرارداد” یا عقد، یک توافق الزام آور میان اشخاص است که حقوق و تکالیف طرفین آن را تعیین میکند. در تعبیر حقوقی به توافق دو یا چند اراده در جهت ایجاد یک اثر حقوقی میگویند. به عبارت سادهتر هرگاه جهت به وجود آمدن یک اثر حقوقی همچون خرید (بیع)، اجاره و نظایر آن، نیاز به تلاقی و تراضی ضروری حداقل دو اراده باشد، عقد محقق میگردد.” علاوه بر این، یک قرارداد مستلزم چهار عنصر است:
۱. پیشنهاد
۲. پذیرش
۳. تعیین شرایط و ملاحظات
۴. ایجاد رابطه حقوقی
یک توافق، بندهایی را تعیین میکند و تعهداتی را بین طرفین مستقر مینماید، با این حال اجرای این بندها در خارج از یک محیط قانونی اتفاق میافتد.
اکثر قرارداد ها به صورت کتبی به عنوان روشی مرسوم برای حفظ شواهدی از بندهای توافق شده ارائه میشوند. اما در برخی موارد، قانون شکل قراردادها را تعیین می کند: برای مثال، فروش ملک مستلزم عقد کتبی است، یعنی قرارداد شفاهی را نمیتوان در مراجع قانونی مانند دادگاه معتبر دانست. از آنجایی که قانون کشورهایی مثل انگلستان و ولز همیشه شکل قرارداد را مشخص نمیکند، ممکن است یک قطعه کد که چهار شرط را برآورده میکند، حداقل در اصل، از نظر قانونی الزام آور در نظر گرفته شود. از نظر کارشناسان این فرضیه باید در دادگاه های انگلستان و ولز آزمایش شود. در سایر حوزه های قضایی در سراسر جهان، قراردادها وضعیت متفاوتی دارند، بنابراین اینکه آیا قراردادی که به صورت مجموعه ای کد نوشته شده است از نظر قانونی لازم الاجرا محسوب شود یا خیر، بستگی به سیستم حقوقی هر کشور دارد. در برخی موارد افراطی، مانند ایتالیا که تمامی موارد یک قرارداد توسط قانون مشخص میشود، نیاز به قانون گذاری های جدید با انعطاف بیشتر و انطباق بر فناوریهای جدید احساس میشود.
حال بهتر است تلاش کنیم تعریفی برای قرارداد های هوشمند را ارائه دهیم:
توافقی بین چندین طرف که حداقل قسمتی از آن با استفاده از سیستم های نرم افزاری و مجموعه ای از کد های کامپیوتری نوشته شده است.
به این معنی که نرم افزاری وجود دارد که برخی از شرایط قرارداد را تنظیم و در برخی موارد اجرا میکند. شروط قرارداد ممکن است برای شرکت کنندگان قابل دیدن باشد یا نباشد.
مطالب مرتبط: ۱۲ کاربرد برتر قرارداد هوشمند
چه کسانی از قرارداد های هوشمند استفاده می کنند؟
بسیاری از ما در حال حاضر از قرارداد های هوشمند استفاده می کنیم، بدون اینکه متوجه باشیم! پرداخت های دیجیتال حساب بانکی، رزرو هتل، هواپیما، اتوبوس یا اجاره دوچرخه نمونههایی از استقرار قرارداد های هوشمند است. به طور سنتی، کرایه دوچرخه شامل امضای فیزیکی سندی است که قیمت و شرایط مربوط به اجاره را توضیح میدهد. میتوان برای پوشش خسارات احتمالی سپردهای برداشت. این سند شواهد فیزیکی قرارداد را تشکیل میدهد و هنگام بازگرداندن دوچرخه یه پایان می رسد. در مقابل، وقتی از کارتهای بانکی برای اجاره مستقیم «دوچرخه های هوشمند» از ایستگاههای دوچرخه واقع در «شهر هوشمند» مانند لندن، پاریس یا برلین استفاده میکنیم، دوچرخه آزاد میشود و مقدار دقیقی پول از حساب بانکی برداشت میشود. در زمانی که دوچرخه برگردانده شده است بندهای قراردادها به صورت خودکار و بدون نیاز به دخالت انسان مدیریت میشوند. استدلال محکمی برای الزام وجود این نوع تراکنش وجود دارد، به ویژه به این دلیل که قطع مشارکت انسانی روند را سرعت میبخشد و هزینه ها را کاهش می دهد. اینترنت استقرار «توافقنامههای هوشمند» را تسریع کرده است: ماده ۹ دستورالعمل تجارت الکترونیک اتحادیه اروپا (دستورالعمل تجارت الکترونیک، ۲۰۰۰) همه کشورهای عضو را ملزم میکند که اطمینان حاصل کنند که سیستمهای حقوقی آنها استقرار قراردادهای الکترونیکی را تسهیل میکند. دستورالعمل تجارت اتحادیه اروپا (دستورالعمل تجارت الکترونیک، ۲۰۰۰) از اصطلاح “قرارداد الکترونیکی” استفاده می کند که اساساً تعریف قراردادهای هوشمند در این مقاله را پوشش می دهد.
مزایای کلی قرارداد های هوشمند
سرعت، کارایی و دقت
پس از تحقق یک شرط، قرارداد بلافاصله اجرا می شود. از آنجایی که قرارداد های هوشمند دیجیتالی و خودکار هستند، هیچ کاغذی برای پردازش وجود ندارد و در مورد تطبیق خطاهایی که اغلب از پر کردن دستی اسناد ناشی میشوند، در زمان صرفه جویی می شود.
اعتماد و شفافیت
از آنجا که با استفاده از کاربرد بلاک چین هیچ شخص ثالثی در کار نیست، و سوابق رمزگذاری شده تراکنشها بین طرفین به اشتراک گذاشته میشود، نگرانی ای در این مورد وجود ندارد که آیا اطلاعات برای منافع شخصی تغییر داده شده است یا خیر.
امنیت
سوابق تراکنش های فناوری بلاک چین رمزگذاری می شود، که این امر هک آن ها را بسیار سخت می کند. علاوه بر این، از آنجا که هر رکورد به رکورد های قبلی و بعدی در یک دفتر کل توزیع شده متصل است، هکرها باید کل زنجیره را تغییر دهند تا بتوانند یک رکورد را تغییر دهند.
پس انداز
قراردادهای هوشمند نیاز به واسطهها برای رسیدگی به تراکنشها و در نتیجه تاخیرهای زمانی و کارمزدهای مرتبط با آنها را از بین میبرند.
تاریخچه مختصری از قراردادهای هوشمند
تصور میشود که نیک سابو، دانشمند آمریکایی در حوزه علوم کامپیوتر و نرم افزار، برای اولین بار در مقاله ای در سال ۱۹۹۴ از اصطلاح قرارداد هوشمند استفاده کرد:
«قرارداد هوشمند یک پروتکل تراکنش کامپیوتری است که شرایط یک قرارداد را اجرا میکند. اهداف کلی طراحی قرارداد هوشمند، برآوردن شرایط قراردادی رایج (مانند شرایط پرداخت، حق حبس، محرمانه بودن، و حتی اجرا)، به حداقل رساندن استثنائات مخرب و تصادفی و به حداقل رساندن نیاز به واسطه های مورد اعتماد است. اهداف اقتصادی مرتبط شامل کاهش زیان ناشی از تقلب، هزینههای داوری و اجرا و سایر هزینه های مبادله است.»
تز اصلی سابو این بود که قراردادهای هوشمند برای اعتماد در جوامع کارآمد ضروری هستند. دو سال بعد سابو مشاهدات خود را این گونه بیان کرد :
«این قرارداد چه توسط یک دولت اجرا شود و چه توسط افراد، سنگ بنای اساسی اقتصاد بازار آزاد است.»
از دهه ۱۹۹۰، دانشمندان کامپیوتر و ریاضیدانان ابزارهای فنی را برای خودکارسازی قراردادها ایجاد کردند. بر اساس این نکته، برخی از فناوریها با هدف فعال کردن شکل اولیه و ابتدایی قراردادهای هوشمند، در زمانی که سابو افکار خود را با جهان به اشتراک میگذاشت، از پیش وجود داشتند. نمونه ای از چنین فناوری هایی DigitCash است که توسط Chaum و همکارانش توسعه یافته بود. این فناوری سالها پیش از ظهور کاربرد بلاک چین، یک سیستم پرداخت بود که که از حریم خصوصی کاربران محافظت می کرد.
علاوه بر این، سابو معتقد بود که برای ارزشمندتر کردن قراردادهای هوشمند برای جامعه، باید این قراردادها قابل تأیید، مشاهده و اجرا باشند. به این ترتیب، قراردادهای هوشمند بخشی از بافت جامعه خواهند بود که به نوبه خود موانع قانونی را از سر راه بر می دارند، هزینههای مبادله را کاهش میدهند، زمان اجرای قرارداد را سرعت می بخشند و فرصتی را برای ایجاد انواع جدیدی از مشاغل فراهم میکنند. سابو در پیشبینیهای خود دقیق بود: امروزه، همانطور که قراردادهای هوشمند توسعه یافته و جایگزین برخی از قراردادهای سنتی شدهاند، هزینه ها را کاهش میدهند و اجرا را سرعت میبخشند، همانطور که در مثال اجاره دوچرخه به چشم دیدیم.
قراردادهای هوشمند چگونه کار می کنند؟
یکی از کاربردهای مهم بلاک چین، قرارداد های هوشمند هستند. قراردادهای هوشمند با پیروی از عبارات ساده “اگر/وقتی… آنگاه…” که در کد های روی یک بلاک چین نوشته میشوند، کار میکنند. شبکهای از رایانهها زمانی که شرایط از پیش تعیین شده برآورده شده و تأیید شده باشند، اقدامات را انجام میدهد. این اقدامات میتواند شامل آزاد کردن وجوه به طرفهای مربوطه، ثبت نام وسیله نقلیه، ارسال اعلان یا صدور بلیط باشد. پس از تکمیل تراکنش، بلاک چین به روز می شود. این بدان معناست که تراکنش قابل تغییر نیست و تنها طرفهایی که مجوز دریافت کردهاند میتوانند نتایج را ببینند.
در یک قرارداد هوشمند مبتنی بر کاربرد بلاک چین، میتوان هر تعداد شرطی که برای جلب رضایت طرفین نیاز باشد را تعریف کرد. برای ایجاد شرایط، طرفین باید نحوه نمایش تراکنشها و دادههای قراردادشان در بلاک چین را تعیین کنند، روی قوانین «اگر/وقتی… آنگاه…» که بر آن تراکنشها حاکم است توافق کنند، همه استثناهای ممکن را بررسی نمایند و چارچوبی برای حل و فصل اختلافات فراهم بیاورند.
سپس قرارداد هوشمند را میتوان توسط یک توسعهدهنده برنامهریزی کرد، اگرچه به طور فزایندهای، سازمانهایی که از کاربرد بلاک چین برای تجارت استفاده میکنند، قالبها، رابطهای وب و سایر ابزارهای آنلاین را برای سادهسازی ساختار قرارداد های هوشمند ارائه میدهند.
بررسی استقرار قرارداد های هوشمند در فناوری بلاک چین
اگر قراردادهای هوشمند از قبل در حال استفاده هستند، چرا این همه بحث در مورد قراردادهای هوشمند در بلاک چین وجود دارد؟
همان طور که گفتیم ارتباط بین «قرارداد های هوشمند» و «فناوری بلاک چین» با توسعه کاربرد بلاک چین در اتریوم رایج شد. Solidity، زبان برنامه نویسی برای بلاک چین اتریوم، به جای اصطلاح برنامه نویسی کلاس(class)، از عبارت “قرارداد” استفاده میکند تا قطعات کوچکی از کد را تعریف کند که عملیات خاصی را فرماندهی مینمایند. یکی دیگر از دلایل افزایش محبوبیت اصطلاح “قرارداد هوشمند” به اعتماد ایجاد شده در بین کاربران با بهره گیری از کاربرد بلاک چین مرتبط است: قراردادهای هوشمند با دسترسی دادن به همه اعضای شبکه برای تأیید بندهای یک قرارداد، اعتماد طرفین را افزایش میدهد. برای روشن شدن بیشتر این نکته، اجازه دهید به مثال اجاره دوچرخه هوشمند برگردیم. کسی که دوچرخه کرایه میکند نیازی به بازرسی یا حتی مشاهده نرم افزاری که دوچرخه را آزاد میکند و پول را انتقال میدهد، ندارد. اگر اشتباهی انجام شود، مثلاً یک دوچرخه سوار بیش از حد معین، هزینه پرداخت کند، شرکت اجاره کننده تعهد آشکاری دارد: بازپرداخت بدهی. از نظر قانونی، وجود این امر به این دلیل است که نرمافزار بخشی از یک قرارداد نانوشته را تشکیل میدهد. طبق قوانین انگلیس یا اتحادیه اروپا کاربران حقوقی دارند که از آنها محافظت میکند. چنین حمایتی صرف نظر از روشهای اجرای قرارداد وجود دارد. در مورد اجاره دوچرخه هوشمند، نرمافزار پرداخت الکترونیکی صرفاً برای سرعت بخشیدن به یک فرآیند پر زحمت وجود دارد. این مثال نشان میدهد که چگونه قراردادهای هوشمند میتوانند بخشی از یک چارچوب قراردادی قانونی بزرگتر باشند، جایی که برخی از بند ها خودکار هستند. گاهی اوقات این بخش خودکار به تنهایی یک قرارداد کامل را تشکیل میدهد که قرارداد هوشمند نامیده میشود.
یک قرارداد هوشمند مبتنی بر فناوری بلاک چین شرایط توافق بین طرفین را نشان میدهد. زمانی که طرفین قرارداد را اجرا میکنند، تعهدات از طریق یک فرآیند اجماع اجرا میشود. یک قرارداد هوشمند در فناوری بلاک چین به کاربران امکانات زیر را میدهد:
۱. اطلاعات را برای اطمینان از مطابقت با بندهای توافق شده بررسی کنند.
۲. مطمئن باشند که قرارداد توافق شده، پس از ثبت در بلاک چین، ضد دستکاری خواهد بود.
۳. یقین حاصل کنند که قرارداد تا حد معینی برای همه کاربران (طرفین قرارداد) به یک شکل اجرا میشود.
این یک واقعیت شناخته شده است که هیچ سیستم نرم افزاری و مجموعه ی کدنویسی شدهای نمیتواند حاوی اشکال باشد و قراردادهای هوشمند نیز از این قاعده مستثنی نیستند. چندین مثال وجود دارد که اشکالات کوچک در قراردادهای هوشمند تأثیرات مخربی داشته اند. دانشمندان کامپیوتر چندین تکنیک را برای کاهش اشکالات در نرمافزار توسعه دادهاند. از آنجایی که نمیتوان اطمینان کامل داد که باگ ها قابل حذف نیستند، سوال این است که تأثیر باگها در تجارت چیست؟ در صورت بروز خطا چه کسی مسئولیت دارد؟ اگر با حرکت رو به جلو فناوری، جامعهای را در نظر بگیریم که قراردادهای هوشمند بخشی از روابط قراردادی آن هستند، موضوع وجود باگ نرمافزاری میتواند به شدت چالش برانگیز ظاهر شود. خدمات مالی در حال حاضر در این مسیر حرکت می کنند و این احتمال وجود دارد که طی بیست سال آینده، سایر بخشها نیز قرارداد های هوشمند را به کار گیرند.
چالش های پیش رو در قراردادهای هوشمند
قراردادهای هوشمند انواع و اشکال مختلفی دارند و از زمانی که نیک سابو برای اولین بار در سال ۱۹۹۴ آن ها را توصیف کرد، به طور قابل توجهی تکامل یافتهاند. دیر یا زود باید این فناوری نوین را به رسمیت بشناسیم و در آن صورت مهم است که جامعه محاسباتی و حقوقی دور هم جمع شوند و ویژگیهای منحصر به فرد قرارداد های هوشمند در مورد موضوعات نسبتاً گسترده ی قانونی را شناسایی کنند. انجمنهای حقوقی در سراسر جهان نیز در حال اتخاذ مواضعی هستند و در مجموع، نهاد های قانون گذاری چالش های زیر را ارائه می دهد:
سوالات کلیدی قانونی:
• آیا می توان قرارداد های هوشمند را که در آن همه بندها به صورت نرم افزاری و بر اساس مجموعه ای کد منعقد شده اند، در هر حوزه ی حقوقی قانونی شمرد؟
• آیا ممکن است برای تسریع در اجرا، تنها قسمتی از برخی قرارداد های مرسوم فعلی به صورت نرم افزاری منعقد شوند و از نظر قانونی همچنان لازم الاجرا باقی بمانند؟
• برای اینکه هر یک از این سناریوها به واقعیت تبدیل شوند، چه چیزی باید در حوزه قضایی ملی یا بین المللی تغییر کند؟
• آیا این فناوری جدید نیازمند تغییراتی در قوانین بین المللی است؟
در این بخش از تحقیقات، موضوعات تحقیقاتی احتمالی در مورد موانع قانونی ای که از الزام آور شدن “قرارداد های هوشمند” جلوگیری می کند، در حوزه های قضایی در سراسر جهان مورد استقبال قرار گرفته است. بررسی های کامل برای بحث در مورد جایی که چنین موانعی وجود نداشته باشند و چگونگی تحقق آن، نه تنها برای وکلا بلکه برای فناوران نیز جالب خواهد بود. به نظر میرسد که مقالات تحقیقاتی در مورد چگونگی اصلاح قوانین بین المللی به منظور سازگاری بیشتر آنها با استقرار قرارداد های هوشمند، مورد توجه جامعه قرار خواهد گرفت.
ارائه ی طرح های جامع در رابطه با توسعه ی استقرار قرارداد های هوشمند و اینکه چه چیزی قابلیت استفاده گسترده از قراردادهای هوشمند را ممکن میکند، سوالاتی به همراه می آورد:
• آیا قسمت کدنویسی به جای برنامه نویسان یا مهندسان نرم افزار باید توسط وکلا نوشته شود؟
• چگونه می توان اطمینان حاصل کرد که این نوع قرارداد ها، حتی به شکل ساده ی آن ها، برای عموم مردم و نه فقط کارشناسان قابل درک است؟
• آیا قضات یا سایر اعضای حرفه حقوقی نیاز به یادگیری دانش نرم افزار و محاسبات لازم دارند تا بتوانند پرونده ها را ارزیابی کنند؟
در این بخش از تحقیقات، موضوعات تحقیقاتی احتمالی، نظرسنجی ها یا مطالعات در مورد اینکه چگونه حوزه ی حقوقی باید تغییر کند تا اطمینان حاصل شود که قراردادهای هوشمند به روشی “عادلانه” در بخشهای حقوقی به کار گرفته میشوند، تا کنون مورد استقبال کارشناسان هر دو حوزه ی حقوق و نرم افزار قرار گرفته است.
سوالات کلیدی در رابطه با تاثیرات احتمالی استقرار قرارداد های هوشمند:
• استقرار قرارداد های هوشمند چه تأثیری بر جامعه خواهد داشت؟
• آیا قرارداد های هوشمند تعهدات حقوقی بهتری را تضمین می کنند یا به مانعی برای برخی از بخش های قانونی جوامع تبدیل خواهند شد؟
• نقش دولت ها در تضمین توسعه ثمربخش فناوری بلاک چین و قرارداد های هوشمند چیست؟
در مورد اینکه چگونه دیجیتالی شدن حرفه حقوقی، به ویژه از طریق استقرار قرارداد های هوشمند، بخشی از افراد جوامع را پوشش نمی دهد، مطالعاتی صورت گرفته است، به عنوان مثال افرادی که از نظر دیجیتالی سواد ندارند. بر اساس نتایج مطالعات مقایسه ای، نقش دولتها در حوزههای قضایی مختلف برای اطمینان از عادلانه بودن استقرار قراردادهای هوشمند مبتنی بر کاربرد بلاک چین، از اهمیت ویژه ای بر خوردار است.
سوالات کلیدی در رابطه با امنیت و حریم خصوصی:
• چگونه می توانیم از یک چارچوب یکپارچه، بهترین عملکرد برای محافظت از مردم در برابر خطرات امنیت سایبری را حاصل کنیم؟
• خطرات موجود برای حریم خصوصی شهروندان چیست؟
در این بخش از تحقیقات، نظرسنجی ها یا مطالعات، تمهیداتی که اقدامات امنیتی عملی را برای محافظت از طرفین در برابر هکرها بررسی کند و اطمینان دهند که استقرار گسترده قراردادهای هوشمند منجر به جامعه به اصطلاح کارشناسان “برادر بزرگ” نمی شود، بسیار ضروری شمرده شده اند. “برادر بزرگ” نماد و چهرهٔ نظام حکومتی است که به اشکال گوناگون، بر زندگی طبقات مختلف مردم، نظارت و کنترل دارد.
با توجه به چالش ها و مزایای استقرار قرارداد های هوشمند، بسیار مهم است که کارشناسان و صاحب نظران حوزه ی حقوقی، دانشمندان علوم اجتماعی و کامپیوتر گرد هم آیند و تحقیقات عملی انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که قرارداد های هوشمند مزایای مورد نظر نیک سابو را به ارمغان میآورند و توسعه و پذیرش قراردادهای هوشمند، تحقق جامعه ای عادلانه را ممکن میسازد.
نویسنده محتوا: فاطمه شاکری دهکردی